Eén van onze cliënten schreef dit essay n.a.v. het komende seminar over depressie. Zij neemt ons mee langs haar pieken en dalen, door haar proces van inzicht en reflectie, tot de conclusies die ze uiteindelijk trok…

Een reflectie op mijn depressie

Telkens wanneer ik het woord ‘depressie’ tegenkom of zaken die gelinkt zijn aan depressie, krult mijn mond in een flauw lachje. Het doet me namelijk denken aan een moeilijke periode die ik het beste kan visualiseren aan de hand van een lange, donkere tunnel waar geen einde aan leek te komen. Gevoelens van intens verdriet, pijn, verwarring, angst, wanhoop, woede, wrok, moedeloosheid en boven alles: het gevoel dat je in duizend stukjes bent gebroken. Alsof ik naar mijn ziel keek die in verschillende stukjes was versplinterd en ik gewoonweg niet wist hoe ik al deze gebroken stukjes bij elkaar moest rapen. Kon dat eigenlijk wel? Ja, zeker!

In de volgende alinea’s probeer ik op een bondige doch praktische wijze uit een te zetten hoe ik mijn fase van depressieve en neerslachtige gevoelens heb doorstaan. Het eerste wat ik er alvast over kan verklappen is: richt je tot Allah en vraag Hem om kracht voor het zetten van de eerste stap. Het begint namelijk bij jezelf.

Professionele hulp

Als ik op deze periode terug reflecteer dan ben ik Allah dankbaar dat ik relatief snel aan de bel heb getrokken voor professionele hulp. Ik bereikte heel snel een stadium waarin ik 100% zeker wist dat ik er alleen niet uit zou komen. Ik zat namelijk te veel in een negatieve spiraal en mijn eigen gedachtes werden de baas over mijn lichaam. De realiteit en mijn eigen denkproces kon ik niet meer van elkaar onderscheiden wat kan resulteren in een heel giftige situatie.

Opvallend was dat ik heel erg de behoefte had om mijn beproeving te willen benaderen vanuit onze Din. Ik zat met zo veel vragen met als overkoepelende vraag: hoe wil Allah dat ik nu handel? Daarvoor heb ik contact gelegd met IPeP en ben een intensief behandeltraject in gegaan aan de hand van de Quran, de Sunnah en de psychologie. Deze combinatie was voor mij goud waard. Ik ontdekte tijdens de sessies stapsgewijs hoe ontzettend veel pre- en misconcepties ik er op nahield over onze Din. Ik ontdekte dat ik de Islam benaderde als een wettenbundel, terwijl het een kompas is voor het leven van een mens. Wat de situatie ook was. Mijn behandelaar gebruikte onder andere de Koran als methodiek. Dit werd door de behandelaar ook wel en de psychologie. Deze combinatie was voor mij goud waard. Ik ontdekte tijdens de sessies stapsgewijs hoe ontzettend veel pre- en misconcepties ik er op nahield over onze Din. Ik ontdekte dat ik de Islam benaderde als een wettenbundel, terwijl het een kompas is voor het leven van een mens. Wat de situatie ook was. Mijn behandelaar gebruikte onder andere de Koran als methodiek. Dit werd door de behandelaar ook wel ‘een spirituele reis door de Quran’ genoemd. Ik ontdekte tijdens die reis hoe Allah via de Koran tot mij sprak. Dat was een heel emotioneel en bijzonder moment.

Mijn godsbeeld

Gedurende mijn sessies bij IPeP werd mijn beproeving vanuit de Din en de psychologie uitgepluisd. Mijn inhoudelijke vragen werden beantwoord, ik kreeg erkenning en begrip voor hetgeen ik mee worstelde en het bood mij hoop en toekomstperspectief. Gaandeweg werd voor mij steeds duidelijker dat ik ook naar mezelf moest kijken in deze situatie. Dit was moeilijk en confronterend, maar uiterst noodzakelijk! Mijn relatie met mijn Schepper werd onder de loep genomen. De vragen die ik namelijk stelde, waren een indicatie voor die relatie. Hierdoor kwamen diepe, existentiële vragen omhoog en het antwoord was voor mij overduidelijk: mouwen opstropen en aan de slag.

Ik dook de Islamitische literatuur in. Ik beluisterde lezingen, ik sloeg de overleveringen van onze geliefde Profeet (vrede zij met hem er op na), ik las boeken en ik stelde veel vragen. Ik realiseerde mij – samen met mijn behandelaar – dat ik mijn godsbeeld moest bijstellen om mijn leven beter te kunnen begrijpen. Net als dat je de lens van een camera moet bijstellen om een scherpe foto te kunnen schieten. De inspanningen die ik hiervoor verrichtte, brachten een revolutie teweeg in mijn leven. Het werd voor mij duidelijker waarom we als mens zijn geschapen, wat Allah van ons vraagt en hoe wij als moslim dienen te handelen tijdens het goede en tijdens het slechte. Ik leerde over de karaktereigenschappen van de vrome voorgangers en hoe zij werden beproeft en hiermee omgingen. tijdens het slechte. Ik leerde over de karaktereigenschappen van de vrome voorgangers en hoe zij werden beproeft en hiermee omgingen. Karaktereigenschappen als sabr (geduld) en shukr (dankbaarheid) begonnen vorm te krijgen. Vaak kwam ik als mens namelijk niet verder dan de gedachte ‘Ik moet geduld hebben’. Maar, dat is een lastige opgave als je geduld niet op een juiste en verantwoorde wijze hebt geconceptualiseerd. Wederom, was het fijn om contact te hebben met mijn behandelaar. Gedurende dit proces had ik een vertrouwenspersoon op wie ik terug kon vallen en aan wie ik nieuwe vragen en/of lastige denkconstructies kon voorleggen. Zo leerde mijn behandelaar mij onder andere om te verschuiven van probleemgericht denken naar oplossingsgericht handelen. Alhamdulilah, de vruchten hiervan pluk ik nog steeds!

Werken aan mijn Taqwa

‘Als je zorgt voor je relatie met Allah, dan zorgt Allah voor jou’. Dit citaat is een aanvulling op het bovenstaande. Ik wilde van mijn pijn af. Van mijn verdriet, zielsbreuk, verwarring, angsten, wanhoop en moedeloosheid. Hoe ik hier vanaf moest komen werd mij steeds duidelijker: door terug te keren naar Allah. Door na te gaan bij mezelf wie Allah voor mij was en welke positie ik Hem in mijn leven had geschonken. Zulke diepgaande denkprocessen resulteerden in een harde confrontatie met mijzelf. Met mijn nafs (ego). Ik riep telkens dat ik wilde genezen van mijn pijn en verdriet, maar wat deed ik er in de praktijk eigenlijk voor? Het medicijn lag namelijk pal voor mijn neus, alleen keek ik er weinig tot zelden naar om: de Quran. Aangezien, ik al aardig wat had gelezen en lezingen had beluisterd, drong pas later tot mij door dat bijna elke spreker de Ummah wees op zijn/haar band met de Quran. Alleen wist ik niet hoe ik die band moest verbeteren. Ik overlegde met mijn behandelaar en legde de vraag neer hoe ik mijn band met de Quran kon verbeteren. Alhamdulilah, ik kreeg handige tips mee en ging gelijk aan de slag om deze in de praktijk uit te voeren.

Ik schreef mij in voor lessen om mijn uitspraak van de Quran intensief te trainen en te verbeteren. Elke dag reciteerde ik een stukje uit de musshaf. Bij bepaalde verzen stopte ik, zocht de vertaling op en vervolgens de tafsir. Subhan Allah, het effect daarvan bezorgt mij nog steeds kippenvel. Elke keer voelde ik verzachting, hoop en de geruststelling dat het goed zou komen. Elke keer voelde ik verzachting, hoop en de geruststelling dat het goed zou komen. Allah sprak tot mij via de Quran! Nu ik dit lees doet dit mij denken aan hetgeen ik ooit heb gelezen: ‘Besef dat Taqwa de uitweg is uit elk soort verdriet en moeilijkheden. Zodra wij het pad van Taqwa bewandelen, zullen wij een uitweg vinden’.

De Du’a

Men wees mij er vaak op dat ik veel du’a moest verrichten en Allah moest smeken om een uitweg. In het begin van mijn proces klonk dit vreemd in de oren en vaak speelde mijn ego op. Ik was koppig, geïrriteerd en verdrietig. Ik leed pijn en kreeg telkens hetzelfde te horen. ‘Je moet veel du’a verrichten!’ Voor mijn gevoel deed ik dat namelijk al. Ik smeekte en ik smeekte. Toch, had ik het gevoel dat ik niets helemaal goed deed.

Ten eerste, Ten eerste, kon ik mijn dua’a niet plaatsen in een groter en hoger geheel, omdat mijn relatie met Allah nog op losse schroeven stond. Daar komt het stukje werken aan mijn godsbeeld en Taqwa bij kijken. Op het moment dat ik dat voor mijzelf helder had (uiteraard met de juiste kennis en professionele hulp), bij kijken. Op het moment dat ik dat voor mijzelf helder had (uiteraard met de juiste kennis en professionele hulp), kreeg mijn du’a een nieuwe dimensie en betekenis. Mijn smeekbedes werden inhoudelijk sterker en intensiever. een nieuwe dimensie en betekenis. Mijn smeekbedes werden inhoudelijk sterker en intensiever. Ik wist nu tot wie ik mij richtte. Ik richtte mij tot mijn Schepper. De meest Barmhartige en Genadevolle.

Ten tweede, dook ik in de etiquette van het verrichten van Du’a. Dat hield voor mij van het verrichten van Du’a. Dat hield voor mij niet in bijschaven wat ik vroeg, maar hoe en wanneer ik het vroeg. Ik leerde de aanbevolen tijdstippen van het verrichten van smeekbeden. Ik leerde over de 99 schone namen van Allah en hoe ik Hem het beste in mijn smeekbedes kon aanroepen. Ik leerde over de Koranische smeekbedes en de smeekbedes van onze nobele profeten en vrome voorgangers. Dit stuk was voor mij essentieel en was tegelijkertijd een vruchtbare bijdrage aan mijn Taqwa.

Mij richten tot Allah

Normaliter, ging ik er vanuit dat ‘het richten tot Allah’ bovenaan zou komen te staan. Echter, is het in mijn proces – in alle eerlijkheid – niet zo gegaan. Daarvoor was ik teveel in de war. Wat ik wel bij aanvang van mijn beproeving deed, is mijn gebed kritisch onder loep nemen. Gevoelsmatig verschoof ik van moeten bidden naar willen bidden. Ik wilde van de druk op en vernauwing in mijn borst af. Achteraf, realiseerde ik mij dat die intense momenten tijdens het gebed en in het specifiek tijdens sujood de verdrietige, maar zoete momenten waren waar ik een intense connectie voelde met Allah en de eerste stap naar de terugkeer naar Hem was gezet zonder dat ik hier bewust van was. Ik vroeg Allah telkens om kracht en leiding en ik geloof met heel mijn hart dat Hij alles wat ik bovenstaand heb geschreven op mijn pad heeft gebracht en voor mij heeft gerealiseerd. Het is Hij die mijn smeekbedes heeft verhoord en mij de juiste mensen, de inzichten, de kracht, het doorzettingsvermogen, de lezingen, de literatuur en ga zo maar door, op mijn pad heeft gebracht om mij te laten groeien als mens en dichter tot Hem te kunnen komen. Dit is voor mij een van de grootste zegeningen die Allah jou als mens kan schenken.

Ik vraag Allah om elke broeder en zuster bij te staan. Ik vraag Allah om hem of haar leiding, wijsheid, kracht en inzicht te schenken om elke beproeving in het leven te kunnen doorstaan met geduld en dankbaarheid.

Wil jij ook leren omgaan met depressieve gevoelens? Ga naar www.ipep.nl/depressie